Karesuando Galten

DE ZWEEDSE KARESUANDO MESSEN UIT LAPLAND.
By: Henk Kraaijvanger.

 

Karesuando is een kerkdorp in de gemeente Kiruna in het Zweedse deel van Lapland en ligt aan de rivier “Könkämärivier”. Het is een dorp met lintbebouwing langs de Riksväg 99 en de E45. Het is een vrij groot dorp in vergelijking met andere dorpen in de wijde omgeving. Karesuando is dus Zweden’s meest noordelijks kerkdorp, gelegen op 250 km ten Noorden van de Poolcirkel, langs dezelfde breedtegraad als Midden Groenland en de noordelijke regio’s van Canada. Karesuando ligt ook binnen de Könkämä Sameby gebieden waar veel rendieren als “bron van inkomsten” gehouden worden. Het dorp zelf dateert al uit 1670 en de rendierhouderijen zijn dus één van de belangrijkste bedrijfssectoren in dit gebied, waarbij de rendierhouders meestal altijd een zeer scherp vaststaand mes dragen en ook nodig hebben om deze rendieren in de oren te merken. 

 

DE KARESUANDO MESSENPRODUCTIE. 
De Karesuando messenfirma werd in 1975 als speciale onderneming gesticht om in het gelijknamige dorp in het Hoge Noorden van Zweeds Lapland de inwoners van de broodnodige banen te voorzien. Eerst werden er andere producten vervaardigd, maar al spoedig stapte men over op handgemaakte traditionele vaststaande messen. De meeste Sami maakten in hun vrije tijd namelijk al hun benodigde messen zelf, dus het was voor hen een kleine stap om in de nieuwe lokale fabriek die messen professioneel te vervaardigen . Karesuando levert sinds die tijd zeer hoogwaardige handgemaakte traditionele messen voor outdoor, bushcraft, visserij en jacht. Sinds zijn ontstaan heeft Karesuando al meer dan 200.000  messen vervaardigd en meer dan een miljoen lemmeten, dat in vakmanschap “pur sang”.  Karesuando levert best veel losse lemmeten aan de rendierhouders en winkels in de buurt. Veel rendierhouders kopen namelijk een los lemmet en maken er in de lange donkere winterdagen/nachten als huisvlijt & hobby er een eigen ontworpen en gemaakte handgreep aan en/of ook een fraaie lederen handgemaakte schede erbij.                                                                                                

Karesuando maakt dus al meer dan 35 jaar traditionele messen en zij zijn trots dat zij ook alle componenten in hun messen zelf maken. Daarom kunnen zij met vol vertrouwen 10 jaar garantie geven op defecten in materialen of eventuele fabricagefouten! Maar ze maken ook zeer fraaie kleine bijlen, die ideaal zijn om IN de Savotta rugzak mee te nemen. Net als hun diamant slijpplaatjes en de Fire-steel’s overigens!

Maar wat maakt een Karesuando mes een goed mes? Zij geloven bij Karesuando dat een goed mes ruim aan de behoeften en verwachtingen van de gebruiker moet voldoen, dit komt neer op design (vorm volgt de functie), de kwaliteit in materiaal en vakmanschap. Karesuando levert daarom de messen in verschillende staalsoorten; roestvast staal, koolstofstaal, poederstaal of Damascus (Damast) staal. En een mes moet natuurlijk karakter hebben. Er is dus een breed assortiment aan messen en accessoires verkrijgbaar, waardoor de messen kunnen worden aangepast aan uw persoonlijke behoefte. Dit levert een mes op die echt waarde toevoegt, omdat men er dan graag veel gebruik van maakt! Dat maakt dat u uw mes door en door kent, wat de veiligheid weer bevordert.

En nee deze vaststaande messen zijn geen “ Sharpened Prybar’s, maar noodzakelijke scherpe snijgereedschappen, voor het batonneren moet u normaal gesproken echt beter hun bijltje gebruiken. Maar ik test het batonneren in de test echter wel een keer of twee “in case that”.

DE GEBRUIKTE MATERIALEN. 
Karesuando fabriceert alle onderdelen van de messen met behulp van machines en in handwerk in hun eigen werkplaats, dat maakt flexibel maatwerk niet alleen mogelijk, maar ook snel inzetbaar. Natuurlijk gebruiken ze daarbij de beste materialen voor de versterking van hun groot vakmanschap. De handvaten van alle messen worden gemaakt van berkenhout, rendieren hoorn en leer.    

                                                        

Voor de lemmeten kiezen ze de fijnste staalsoort zoals: Rokki 1231 Carbon lemmetstaal; Sandvik 12C27 roestvaststaal; Sandvik RWL-34 roestvast poederstaal en Damascus poederstaal van Damaststeel AB (Damastpoederstaal  bestaand uit RWL-34 en PMC27 in meer dan 120-160 lagen).

Het lemmet uit Damastpoederstaal is onder andere verkrijgbaar in twee varianten/patronen (Damask Twist 3571 T en Damask Rose 3571 R) en is afgestemd op de juiste capaciteiten voor een fraai en geweldig lemmet.  Het poederstalen Damaststalen lemmet van Karesuando is hun meest verfijnde en daardoor ook duurste lemmet. De meeste Karesuando messen zijn voorzien van een roestvrijstalen lemmet gehard tot HRC57, wat naar hun mening een uitstekend lemmet met ongeëvenaarde snijkwaliteiten geeft.

Het lemmet heeft precies de juiste hardheid om scherp te blijven en is toch nog gemakkelijk in het veld te slijpen. Vergeleken met een lemmet van carbonstaal, zal deze langer scherp blijven, maar een meer verfijnd roestvast lemmet b.v. uit het RWL-34 roestvaste poederstaal (HRC. ca. 60.) valt uiteraard in een andere prijsklasse. Hoewel zij hun roestvrijstalen en/of poederstalen messen aanraden, bieden zij nog steeds modellen aan met een carbonstalen lemmet, dit voor degenen die waarde hechten aan de eigenschappen van koolstofstaal zoals de traditionele bushcrafters, natuurlijk ook wegens hun goede betaalbaarheid. Doordat de meeste Karesuando messen gehard zijn tot HRC 57 of nog harder, raden zij daarom het slijpen met diamant of keramische slijpstenen aan.

DE KARESUANDO COLLECTIE. 
De fraaie Karesuando messencollectie omvat: jachtmessen, bushcraft messen, outdoormessen, fileermessen, survivalmessen, vouwmessen en enkele mini-bijlen.                   Maar ook twee diamantslijpplaatjes, vuur maak stalen / Fire Steel’s, “doe het zelf” messen bouwsetjes  en een houten Kosa mok/cup zitten in de collectie. Voor u test en review ik de fraaie rustieke Karesuando Galten. Zie a.u.b ook hun website: www.karesuandokniven.com/ .

 

DE BESCHRIJVING VAN DE KARESUANDO GALTEN.
De rustiek ogende Karesuando Galten is mijns inziens ontworpen als jachtmes gezien de afbeelding van het hoofd van het wilde zwijn op de schede. Daarom heeft het roestvast-stalen lemmet van dit vaststaande mes ook een droppointvormige lemmetpunt.

Het vaststaande mes zal het echter ook goed doen als  bushcraft & outdoor  mes en gelukkig heeft het vaststaande mes niets van “Bling-bling”, maar is een en al functioneel. Daarbij heeft de vorm de functie gevormd.

HET LEMMET: Zoals reeds gezegd heeft de Galten een Scandinavisch geslepen lemmet met een “ietsje pietsie” secundaire snede (door het polijsten), een droppointvormige lemmetpunt en een brede en ¾ lange verborgen steekangel (Tang). Door de droppoint lemmetpunt wordt de kans op het onbedoeld met de lemmetpunt in de ingewanden van het prooidier te blijven haken of steken, sterk verkleind. Dat scheelt ook weer besmet vlees wegdoen, want de vrijgekomen darminhoud van het dier met zijn darmbacteriën kunnen het vlees snel verpesten.

Opmerking: Vergeet ook niet dat de ene Scandi snede kan verschillen van de andere. Heeft het circa 3,2 mm dikke lemmer een hoog geslepen Scandi snede is de lemmet snede meestal scherper dan een laag geslepen Scandi snede, daarentegen is een lage Scandi snede steviger en daardoor beter bestand tegen schokken en ook minder gevoelig tegen breukjes in de lemmetsnede.                        

En door zijn glanzend gepolijste roestvaststalen Sandvik 12C27 lemmetstaal is het lemmet nagenoeg resistent tegen het agressieve dierenbloed & zouten. Ook kan het lemmet in een noodgeval dankzij dit glanzend gepolijste oppervlak in een noodgeval als primitieve seinmiddel werken.

DE HANDGREEP:
De fraaie en comfortabele handgreep is uit geoliede mozaïek berkenhout vervaardigd en zit met zijn kleine enkele messing stooplaatje over de brede en lange bijna doorgaande steekangel (Tang) geschoven en is daarna solide verlijmd met sterke industrielijm. Deze “handsmeigler” heeft geen drukpunten, maar wel een zogenaamde “Palm Swell” en een bredere achterkant. Deze gladde comfortabele past overigens erg goed in mijn maat 9,5 hand, maar ik denk dat hij in grotere handen iets minder comfortabel en geschikt zal zijn. Ik heb overigens in de ”wandelgangen” gehoord dat een Nederlandse webwinkel bij Karesuando het verzoek neergelegd heeft om hun messen met grotere handgrepen te vervaardigen, speciaal voor de grotere handen van de Nederlanders. Of zouden ze soms met die grotere Nederlandse handen de lange graaivingers van de bestuurders in de Semi- Overheid zoals de CEO’s van de Zorgcorporaties & Zorginstellingen; de Pensioenfondsen; de Wooncorporaties; de Kennis-Economieën; de Nutsbedrijven; de NS of zelfs die Alexander “Aaltje” Pang pang” P van Ddr 66 bedoelen? Tja, dankzij die privatisering destijds, zijn we nu als normale Nederlander flink de klos.

DE SCHEDE: De rustiek ogende lederen schede is keurig gestikt en is van een afbeelding van de kop van een wild zwijn voorzien. Het bezit ook nog een inwendige kunststof veiligheids-schede, waardoor het doorprikken/doorsteken van het leder echt verleden tijd is. Dit verhoogt de veiligheid van de gebruiker aanzienlijk, want in je dijbeen lopen duimdikke slagaders en ook wat dunne aders. Deze schede heeft ook nog een functioneel afwatering gat / Drainhole en een geïntegreerde riem lus, die met behulp van twee nieten aan de onderzijde aan het schede lichaam geklonken is.

Deze schede past aan een circa tot 5 cm brede riem of webbing koppel. Ik droeg hem overigens ook aan het borstriempje van de te testen Savotta rugzak.

 

DE TECHNISCHE SPECIFICATIES KARESUANDO GALTEN:

 

HET AFLEVERINGSPAKKET:
De rustieke Karesuando Galten werd met zijn certificaat in zijn eenvoudige kartonnen doos keurig afgeleverd.    

ONAFHANKELIJKHEIDS VERKLARING:
Op mijn verzoek en zonder daaraan gestelde voorwaarden of stalorders heeft de firma Vriezz Trading de fraaie Karesuando Galten aan mij opgestuurd voor het maken van deze nieuwe veldtest & review. De bevindingen en mijn statements zijn geheel mijn eigen en deze zijn zonder tussenkomst van de genoemde firma, direct naar de webmaster opgestuurd. Ook krijg ik van de hoofdsponsor geen stalorders.                                                                     

NULMETING:
Direct daarna maar met het testpapiertje gekeken of het lemmet af fabriek scheermesscherp was en dat was hij, waardoor deze zeer goed / scoorde. Na deze papiersnijproef en na het lemmet met olijfolie schoongewreven te hebben, werd de Galten direct maar in de keuken als vleessnijder ingezet.

DE SPELREGELS BIJ DE VELDTESTEN:
Bij het falen van de vergrendeling en/of het afbreken van een lemmetdeel en/of steunend handgreep deel, wordt de veldtest uit veiligheidsoverwegingen onmiddellijk gestopt en wordt het testexemplaar door mij/ons daardoor automatisch als onvoldoende beoordeeld! Maximaal 5 uit 5 (sterren). ( = matig; = redelijk; = redelijk tot goed;  = goed; = goed tot zeer goed; = zeer goed ; = uitmuntend; = excellent.

 

DE SNIJTESTEN:

Enkele opmerkingen:

1. Deze snijtesten werden tegelijkertijd met de veldtesten van zowel de Savotta rugzak als ook de Darn Tough tactische sokken gehouden. Uiteraard werd na de koffiepauzes op de bekende testarea’s en op mijn eigen testmanier die snijtesten gehouden.

2. De lichte batonneertesten heb ik gedaan omdat ik vind dat je met elk mes in NOOD moet kunnen batonneren / hout kunnen splijten. Die batonneertest werd wegens de te grote hoeveelheid gemaakte haringen maar op mijn overbodige 2 cm dikke Basha haringen gedaan.  Voor het dagelijks moeten batonneren / splijten is echter een groter full tang vaststaand mes of beter nog een bijl daarvoor echter een veel betere keuze.

3. Het vaststaande mes is dankzij zijn “bling-bling” gehalte van het glanzend gepolijst lemmet, in een noodgeval ook min of meer geschikt als primitieve “seinspiegel”. Ik heb het zelf bij het maken van de stok voor mijn zonnekompas in de felle zon uitgeprobeerd. Wilt u echter opgaan in de omgeving, houdt dan rekening met dit “bling-bling” gehalte van het lemmet.

 

HIERONDER MIJN BEVINDINGEN VAN DE VELD EN ANDERE SNIJTESTEN.

1. DE ROESTVASTHEIDTEST ZOUT ZEEWATER: Zeer goed/ .

2. DE TOUWSNIJTESTEN:
Dag 1, taaie bergtouw, zeer goed /

Dag 2, Manilla touw, goed / .

Dus gemiddeld snijresultaten touwwerk: goed tot zeer goed /. Daarna had het lemmet geen slijpsessie nodig.

3. DE KARTONSNIJTESTEN:

Dag 1, middel dikke karton, goed tot zeer goed / .

Dag 2, dunne karton, zeer goed / .

4.  DE HOUTSNIJTESTEN:

Dag 1, Zeer goed /.      

Dag 2, Zeer goed / .

Dag 3, Zeer goed / .

Dag 4, Zeer goed / .

Dag 5, Goed tot zeer goed, daarna werd in het veld het lemmet op mijn stropplankje gestropt, die daardoor weer zeer scherp werd.

Dag 6, Zeer goed / .

5. HET HOUT HAKKEN: 

Dag 1, redelijk tot goed/ ( mes iets te licht en te kort).

Dag 2, redelijk / (ik sloeg op een keiharde noest, daardoor een  dent / beschadigd plekje in de snede, maar dit plekje was gemakkelijk weg te slijpen).

6.  HET LICHT BATONNEREN / SPLIJTEN: 2x goed tot zeer goed / .

7. VUUR ONTSTEKEN: Goed tot zeer goed / .

8. SCHRAPEN MET DE LEMMETRUG:

Dag 1: goed tot zeer goed / .

Dag 2: goed tot zeer goed / .

9. HET 360 GRADEN RONDOM DOORSNIJDEN VAN EEN STOK: Zeer goed/.

9. DE DRAAGTESTEN:

Veel testdagen met een normale 3,5 cm brede riem, zeer goed/.                                                                       

Aan het borstbandje van de rugzak, zeer goed/.        

                                                                                                       

10. EDC GEBRUIK:

Dag 1, uien snijden, goed tot zeer goed /.

Dag 2, gebraden vlees snijden, goed tot zeer goed/.

Dag 3, aardappelen schillen, goed tot zeer goed /.

11. KOFFIE ROEREN TE VELDE:

Dag 1, zeer goed / .

Dag 2, zeer goed / .

Dag 3, zeer goed / .

 

PERSOONLIJKE BEVINDINGEN/SCORELIJST KARESUANDO GALTEN.  

  

GEMIDDELDE PERSOONLIJKE TEST OORDEEL KARESUANDO GALTEN: Goed tot zeer goed / .

 

RESUMÉ:  De Karesuando Galten is een must have als u van fraaie handgemaakte lichte Zweedse jacht & bushcraft messen of nog beter gezegd van fraaie traditionele “handgemaakte” vaststaande messen uit het Hoge Noorden van Lappland houdt. En daar in Zweden hebben ze eindeloze bossen zat, alwaar een goed vaststaand mes en een vuurkitje een must is. Want vergeet nooit dat het bos een wrede rechter kan zijn, want het geeft eenieder wat hij/zij verdient. Derhalve be prepared met de Karesuando Galten en een separate vuurstaal!                                                                                                                                              

Ondanks dat het vaststaande mes geen doorgaande angel heeft, is hij mede wegens zijn lichte gewicht goed tot zeer goed bruikbaar in het veld. Het mes is door zijn scherpte erg goed in het snijden van droog hout alsmede ook in het snijden van vers hout.                                                                                                                                         

Ik heb slechts tweemaal met de Karesuando Galten gebatonneerd wat goed tot zeer goed ging, maar pas op voor keiharde noesten. Derhalve kun je voor het in een bivak vaak hakken en splijten van hout, beter het juiste stuk ruige gereedschap dus hun kleine bijl zoals de fraaie Stoera of Unna Aksa bijl te gebruiken. Maar dat is weer stof voor mogelijk een nieuwe review. De rustieke Karesuando Galten is ook goed tot zeer goed in het snijden van vlees en worsten onderweg (jammie) en het koffieroeren. De standtijd van het gebruikte lemmetstaal was goed tot zeer goed te noemen, waarbij het lemmetstaal ook zeer goed naslijpbaar was.  

                         

TIPS AAN HET KARESUANDO R & D DEPARTEMENT:  

- Slijp op de lemmet rug een scherp plat vlakje voor het gebruik met een vuurstaal (net als bij het survival model) en lever er een fraai functioneel vuurstaal bij.     

- Ontwerp ook een speciaal full tang bushcraft model.

- Breng ook het handige budgetmodel met rubber handgreep a.u.b. terug.

 

DANKBETUIGING: 

Met dank aan de heer J. de Vries van Vriezz Trading voor het beschikbaar stellen van de fraaie Karesuando Galten. Voor meer functioneel fraais bekijk a.u.b. hun fraaie website, https://www.vriezz.nl/nl/.

Messenexpert Henk Kraaijvanger was KMA OPC/ instructeur en onderofficier toegevoegd bij het Bureau Force Protection, nu is hij b.d. / retired
Tevens was hij vanaf 1996 messenredacteur bij de wapenmagazines SHOOT, AK-56 en free lance messentesten/schrijver voor SAM tot 1999.

Tot slot is hij de ontwerper van het HKD foedraal en de huidige voorzitter/lid van de DKE jury.

Importeurs, heeft u ook een mes of een ander scherp voorwerp dat u getest of besproken wilt zien? Bent u wellicht zelf (beginnend) messenmaker?

Mail ons op [email protected] en wij laten u weten waar u uw mes of bijl heen kunt sturen.