VICTORINOX: IM DIENST DER BUNDESWEHR. Durch H.Kraaijvanger.
HET BEGIN VAN DE VICTORINOX ZEGE.
In 1976 voerde de Duitse Bundeswehr een groot, relatief licht en toch robuust groen zakmes van het gerenommeerde Zwitserse merk Victorinox als “Combi Taschenmesser” in. Dit wegens de goede prijs/ kwaliteitsverhouding, maar ook wegens de beschikbaarheid van dit nieuwe zakmes en als dank voor de bereidheid van Victorinox tot samenwerking in de ontwerpfase. Het combinatielemmet werd namelijk in een samenwerkingsverband tussen Victorinox en de Bundeswehr ontworpen. In datzelfde historische jaar werd ook ik net als het Bundeswehr Taschenmesser “ onder de Wapenen geroepen”. Het Victorinox Bundeswehr Taschenmesser stamt van Victorinox eigen rode Safari model af, dat uiteraard voor het veelzijdige en soms ruwe dienstgebruik aangepast werd. Uiteraard werden de rode greepplaten vervangen door gestructureerde groene exemplaren met het Duitse Bundesadelaars embleem. Prototypen en voorserie modellen hadden echter een BUND stempeling.
SPECIFICATIES.
Dit 108 mm lange en 85 gram lichte, groene Bundeswehr Taschenmesser bestaat uit twee lagen met aluminium montageplaten, waartussen zich de navolgende roestvaststalen lemmeten bevinden: een 82 mm lange speerpuntvormig lemmet met een 70 mm snijgedeelte en een combinatielemmet met een zeer scherpe houtzaag (met een te verwijderen beschermblik) met aan de “punt” een 5 mm brede sleufschroevendraaier en een gecombineerde blikopener annex flessenopener. Om een van de lemmeten te kunnen openen, bezitten beiden aan de linkerzijde een uitsparing voor de duimnagel. Beide lemmeten bezitten in geopende toestand overigens geen vergrendeling. En om verlies van dit fraaie functionele zakmes te voorkomen, bezit het zakmes aan het eind van de Nylon handgreep een oog voor een vangkoord.
VERBETERING EN STEMPELING.
Ook een goed ontwerp blijft zich verbeteren, derhalve werd in 1985 een vijl (t.b.v. nagel/vishaak) aan de linkerzijde van het combinatielemmet met de houtzaag toegevoegd. Tussen 1976 en 1986 leverde Victorinox meer dan een miljoen exemplaren van het Bundeswehr Taschenmesser aan de Bundeswehr. De producten van Victorinox zijn te herkennen aan een tweetal stempelingen op de lemmetspiegel, namelijk als tweezinnige stempeling: Victorinox, Rostfrei en als vierzinnige stempeling: Victorinox, Switzerland, Stainless, Rostfrei. Bij het model met de vierzinnige stempeling heeft het combinatielemmet soms wel en soms geen nagel/vishaakvijl, mijn exemplaar had deze echter niet.
KAPERS OP DE KUST.
Maar Victorinox was niet de enige leverancier, andere messenfirma’s zoals Aitor, Adler, CCM, ICAR, B+H, Klaas enzovoort wilden ook meeliften op dit succes en leverden het Bundeswehr Taschen-messer ook aan de Bundeswehr. Zij het echter in mindere kwantiteit en in veel mindere kwaliteit. Alleen het “Oost-Duitse”merk Adler kon zich bijna met de Victorinox kwaliteit meten, dit omdat Victorinox de Adler Messer GmbH te Leegebruch de mes onderdelen aanleverde.
MODERNISERING BUNDESWEHR.
In 2003 kocht de Bundeswehr bij Victorinox een nog groter (111 mm) en moderner“ Einhand- Taschenmesser ” met het zogenaamd liner-Lock vergrendelsysteem. SLIM, Slim, slim. Dit ergonomische zakmes met groene Nylon greepplaten met Bundesadelaar bestaat uit drie lagen, waarin zich de roestvaststalen lemmeten bevinden.
SPECIFICATIES 1e MODEL BUNDESWEHR EINHANDTASCHENMESSER.
Het grote voordeel van dit nieuwe Bundeswehr Einhandtaschenmesser is de snelle eenhandige lemmetopening (door links/rechtshandigen), dit door de bijna halve maanvormige openingsuitsparing en de stabiele Liner-Lock vergrendeling van zowel het 86 mm lange speerpuntvormige lemmet als ook van de tegenoverliggende gecombineerde lemmet met de 7 mm brede sleufschroevendraaier annex flessenopener en kabelstripper. Het scherpe speerpuntvormige lemmet bezit voor het doorsnijden van poreuze materialen (touwwerk, karton e.d.), vanaf de punt een 50 mm lange scherpe kartelsnede. Op de voorste lemmetas zit naast het reeds genoemd speerpuntvormige lemmet, ook de 90 mm lange zeer scherpe houtzaag (zaagt zowel bij een trekkend als ook duwend beweging) en het combinatielemmet met blikopener met 3 mm kleine sleufschroevendraaier gemonteerd. Deze zijn overigens niet vergrendelbaar. Verder bezit het nieuwe Bundeswehr Einhandtaschenmesser een zeer scherpe priem, een sterke kruiskopschroevendraaier en een veerring voor een vangkoord.
VERBETERING TOT HET HUIDIGE 2e MODEL BUNDESWEHREINHANDTASCHENMESSER.
Zoals gezegd, ook een goed ontwerp blijft te verbeteren, derhalve werd dit model in 2007 nog verder verbeterd door een tweede type Einhandtaschenmesser met een hogere ovale openingsuitsparing (lengte 15 mm/hoogte 11 mm), een iets verbeterde montageplaat voor beter ontgrendelen/vergrendelen en een iets veranderde rugveer toe te passen. Door deze upgrade is het lemmet nog sneller te openen en is dit zakmes nog beter inzetbaar, vooral tijdens zogenaamde “Out of Area” calamiteiten.
DE VELDTEST VAN HET 2e MODEL BUNDESWEHR EINHANDTASCHENMESSER.
Na het ontvangen van Homeij’s testexemplaar moest het 2e model Bundeswehr Einhandtaschen- messer direct beproefd worden. Dus op een stormachtige dag in december het testbos in. Van een aantal ca. 4 cm dikke afgewaaide takken diverse hulpmiddelen gemaakt, waaronder mijn wandelstok voor de terugweg. Hallo, ben je al zo oud ? De scherpe houtzaag had totaal geen moeite om de dikke uiteinden eraf te zagen (+++). Ook de dikke zijtakken kon ik hiermee goed afzagen. Hierna kwam het zeer scherpe, gedeeltelijk gekartelde gedeeltelijk conventioneel geslepen lemmet aan de beurt.
Opmerking: destijds toen ik nog een militaire IMO instructeur/klassencommandant was, instrueerde ik in het zogenaamde “ Introductie Bivak” altijd eerst het gebruik van het Interservice zakmes en waarschuwde ik de nieuwe onervaren rekruten “wat op te passen” bij hun eerste snijwerkzaam- heden. Dit wegens de legendarische scherpte van het Victorinox lemmet. En sommige rekruten hadden hun “ohr kaput”, net als later hun vingers trouwens.
Maar nu terug naar het 2e model Bundeswehr Einhandtaschenmesser.
Ik vind het een voordeel dat het lemmet vanaf de punt gekarteld en de rest conventioneel geslepen is (+++). Met het gekartelde gedeelte “zaagde” ik daarna de knoesten weg, waarna ik met het conventioneel geslepen deel van het lemmet het fijne snijwerk deed en de schors verwijderde. Hierna gebruikte ik de scherpe priem (+++/- ) als boor, dit om een gat voor een polsriem te maken. En als beloning op mijn testbivak met de blikopener (+++) een blikje knakworstjes open gemaakt, dit om me weer energie te geven voor de terugtocht. Ook moest het lemmet thuis zijn scherpte demonstreren op oud zanderig bergtouw en dikke stukken karton, wat dankzij het karteling van het lemmet uitstekend lukte (+++).
En ‘s avonds moest de flesopener (+++)zijn best doen op een flesje Desperado’s. Daarna ging het lemmet een nachtje in het zoute water, deze bleef zoals verwacht glanzend en zonder roest (+++). De volgende dag werden het lemmet, de zaag, de priem, blikopener en de scharnierpunten zorgvuldig met een oude tandenborstel en een doek schoongemaakt en geolied. Ook werd de grendelbare grote sleufschroevendraaier met kabelstripper en de niet vergrendelbare kruiskopschroevendraaier (+++/-) naar volle tevredenheid bij klusje in de schuur gebruikt. (- = bij zowel de priem en kruiskopschroevendraaier, dit omdat deze beiden wat gemakkelijker onbedoeld dichtklappen.) Tijdens de testwerkzaamheden en heen/terugtocht droeg ik het Bundeswehr Einhandtaschenmesser aan het veerringetje (+++) en een groen koordje met karabijnhaakje. Want je zult je levensredder maar verliezen!
RESUME:
Met dit 2e model Bundeswehr Einhandtaschenmesser is de Duitse militair van een kwalitatief hoogwaardig, veelzijdig zakmes voorzien, die hem/haar in een noodsituatie niet zal laten “vallen”. Dankzij de stevige vergrendeling kan hij Out of Area in een handgemeen als “Last Ditch” wapen dienen.
TIP: Wel zou de handgreep in een volgende verbetering meer slipvaster mogen worden, d.m.v. soft-rubberen inzetstukken maar dat heb ik al doorgegeven.
Messenexpert Henk Kraaijvanger was KMA OPC/ instructeur en onderofficier toegevoegd bij het Bureau Force Protection, nu is hij b.d. / retired
Tevens was hij vanaf 1996 messenredacteur bij de wapenmagazines SHOOT, AK-56 en free lance messentesten/schrijver voor SAM tot 1999.
Tot slot is hij de ontwerper van het HKD foedraal en de huidige voorzitter/lid van de DKE jury.
Importeurs, heeft u ook een mes of een ander scherp voorwerp dat u getest of besproken wilt zien? Bent u wellicht zelf (beginnend) messenmaker?
Mail ons op [email protected] en wij laten u weten waar u uw mes of bijl heen kunt sturen.
