Boker USN Mark 1

DE “RETURN OF” THE BOKER USN MARK 1.  Door Henk Kraaijvanger.

Dat een veldmes voor militairen een zeer belangrijk stuk gereedschap is, blijkt wel uit de militaire geschiedenis. Zonder deze messen als gereedschap en als wapen (levensverzekering) kun je in het veld niet werken, “opereren” en overleven. Want je munitie kan opraken, je vuurwapen kan storingen vertonen, maar een goed scherp mes laat je nooit in de steek.

Door de laaghartige Japanse aanval op Pearl Harbor en daardoor plotselinge deelname van de United States of America aan de Tweede Wereldoorlog, bleek dat de Amerikaanse Krijgsmacht eigenlijk een tekort aan alle militaire uitrusting had (over slapen met de ogen open gesproken). Een van deze belangrijke uitrustingsstukken was een goed vaststaand veldmes. Maar de Oorlogsindustrie begon net te draaien, dus kreeg NIET iedere militair een goed veldmes of “deckknife”.

SAFE A LIFE WITH A KNIFE.

Veel van het front terugkerende gewonde militairen en zeelieden spraken na hun herstel over het gebrek aan deze noodzakelijke messen. Dit was de reden dat de bezorgde nachtclubeigenaar Martinelli met medewerking van de media, een inzamelingsactie begon onder de naam” Safe a Life with a Knife” . Veel Amerikaanse patriotten doneerden hun jachtmessen (zelfs familiestukken) aan de noodlijdende GI’s of maakten deze daarvoor in hun vrije tijd en later tijdens de werkweek met de “hand”. Denk maar eens aan de beroemde militaire messen van: J. Randall; W. Scagel; J. Ek; D. Murphy; F. Rightig; R. Ruana; E. Cole e.d. 

DE AMERIKAANSE OORLOGSINDUSTIE ONDER STOOM.

Na het opstart- en omschakelprobleem van de vredes- naar de oorlogsindustrie (de vrouwen “gingen” de fabrieken in, de mannen naar de krijgsmacht), kwam de oorlogsindustrie goed “onder stoom” te liggen.  Ze produceerden grote hoeveelheden wapens, munitie, vliegtuigen, boten, tanks, voertuigen en uitrustingsstukken, waaronder de messen. Voor deze oorlogsmessen werd overigens geen messing meer gebruikt, dit strategische materiaal was speciaal bedoeld voor de productie van onder andere patroonhulzen.

DE US NAVY MARK 1 (USN MK1).

Het vrij korte vaststaande USN Mark 1 mes werd volgens USN specificaties (met wat eigen interpretaties) door diverse messenfabrikanten geproduceerd en was speciaal bedoeld als utility knife voor de leden van de Amerikaanse Marine (United States Navy / USN) aan boord van de vliegtuigcarriers of andere schepen. Dit omdat het gevaarlijk werken was op het dek doordat er massa touw gebruikt werd. Ze hadden voordien alleen een Navy zakmes met een schaapvoetvormig lemmet verstrekt gekregen, wat voor zwaar touwwerk en combat niet geschikt is. Want deze zeelieden brachten de vechtende eenheden aan land of gingen zelfs mee aan land. Ook verkende ze de kusten van ontelbare eilanden in de Stille Zuidzee.

TIP: op, in en nabij het water (op het land, in de bergen en in de lucht), heb je altijd een scherp mes nodig. Daarmee heb ik als tiener eens in een touw verstrikte waterskier los gesneden. Deze zat met zijn trektouw om zijn been en om een basaltblok van een krib en werd door de sterke stroming in de IJssel onder getrokken. Ik werd daarbij geholpen door omstanders van de camping, die zijn hoofd boven water hielden. “Never Dive without a Knife”. 

DE AMERIKAANSE PRODUCENTEN.

De producenten van de USN- MK1 utility knives / messen waren: Henry Boker & Co. ; Camillus Cutlery Co. ; Colonial Knife Co. ; Geneva Forge Inc. ; PAL Blade Co. ; Robeson Shuredge; Union Cutlery Co (Ka-Bar) en Western States Cutlery Co.

Niet elke fabrikant hield zich zoals gezegd precies aan genoemde specificaties, waardoor er een verscheidenheid aan USN modellen (goed voor de verzamelaars) zou komen.

De variaties bestonden uit: enkele en dubbele stootplaten, houten-, kunststof-, stalen- en aluminium eindknoppen/pommels en grijs gefosfateerde of blanke lemmeten. Ook de schedes waren verschillend van draagwijze, vorm en materiaal.

PAL Blade Co. bleef het dichtst bij de militaire blauwdruk, terwijl Colonial Knife Co. met zijn geheel kunststof handgreep, daar het verst van af was. Voor gebruik op de zilte zee mijn inzien wel de beste oplossing.

DE BOKER US NAVY MARK 1 REPLICA.

Door mijn schrijfwerk voor diverse wapenbladen en de DKE heb ik goed contact met diverse messenfabrieken en importeurs in het algemeen en met de heer Hajo Wilkes van Böker Manufaktur Solingen in het bijzonder. Op mijn advies werd namelijk de US Navy Mark I voor verzamelaars opnieuw uitgebracht. Om het iedereen naar zijn zin te kunnen maken werd deze replica ietwat gemodificeerd. Het lemmet van de nieuwe Boker USN MK1 is in tegenstelling tot het zwarte lemmet van het origineel, van glanzend gepolijst koolstof/carbonstaal (het behoeft dus enig onderhoud en een beschermend olie/vaselinelaagje). Maar ondanks dat, blijft deze Boker USN MK1 een fraai ontwerp uit de WWII, speciaal gemaakt voor de liefhebbers van Amerikaanse militaire WW2 messen.

BESCHRIJVING.

MES.  Het ca. 13,9  cm lange, scherpe blanke lemmet is vlakgeslepen en heeft naast een sierlijke clippunt ook een smalle doorgaande angel/tang. De opbouw van de handgreep bestaat uit een dubbele stalen stootplaat, een ovale kunststof tussenstuk/spacer, dan bruine lederen ringen, wederom een ovale kunststof tussenstuk/spacer. Deze zijn allen over de smalle doorgaande angel/tang geschoven en worden aan het eind worden deze door een kunststof eindknop/pommel geborgd.

SCHEDE.  De authentieke schede bestaat uit fraai bruin leder, waarbij de voorkant op de achterkant gestikt en geklonken bevestigd is. Om de schede aan een broekriem of koppel te dragen heeft de schede een koppellus en een  lederen sluitriempje met drukknop, waardoor verlies van je kostbare mes voorkomen kan worden.

SPECIFICATIES.

Het verzamelmes werd scheermesscherp afgeleverd en daarmee sneed ik alleen touw, want ik wil deze fraaie Boker USN Mark 1 wel onbeschadigd houden.

Messenexpert Henk Kraaijvanger was KMA OPC/ instructeur en onderofficier toegevoegd bij het Bureau Force Protection, nu is hij b.d. / retired
Tevens was hij vanaf 1996 messenredacteur bij de wapenmagazines SHOOT, AK-56 en free lance messentesten/schrijver voor SAM tot 1999.

Tot slot is hij de ontwerper van het HKD foedraal en de huidige voorzitter/lid van de DKE jury.

Importeurs, heeft u ook een mes of een ander scherp voorwerp dat u getest of besproken wilt zien? Bent u wellicht zelf (beginnend) messenmaker?

Mail ons op [email protected] en wij laten u weten waar u uw mes of bijl heen kunt sturen.