THE HISTORY OF THE ALL METAL TWO PIECE BRITISH ARMY KNIFE. By Henk Kraaijvanger.
De historie van de metalen vouwmessen, welke echter ook privé gebruikt werden, gaat terug naar de Engelse Victoriaanse Tijd, de Boerenoorlog en de Eerste Wereldoorlog. Het belangrijkste model uit die periodes waren het zogenaamde “Horseman’s Knife” en de metalen vouwmessen van Thomas Turner. Ook zou Thomas Turner een Duralmin War Knife voor gebruik in de Eerste Wereldoorlog produceren. En wie veel geld had, liet zich wel een handgemaakt model “aanmeten”.
THE ALL METAL BRITISH TWO PIECE ARMY KNIFE IN WW2.
De historie van de specifieke “All Metal British Army Knives” gaat terug naar het jaar 1939, toen naast de Davenport Cutlery Company (DCC), met name de befaamde Britse messenfabriek George Ibberson (Violin Trademark) uit Sheffield, in periode 1939-1940 een drietal modellen van deze All Metal British Army Knife uitbracht. Deze Two Piece Army modellen waren speciaal voor het “Leger” bestemd.
Het uiterlijk van de drie modellen verschilden wat, maar wat ze gemeen hadden was dat ze op hun metalen greepplaten de stempeling STAYBRITE gestempeld hadden. Door een of andere vreemde reden stopte de productie van deze corrosie en weerbestendige roestvaste vouwmessen, net toen deze broodnodig waren, edoch in 1944 startte de productie ervan weer op. De Engelse messenfabrieken hadden dit roestvaste vouwmes al de bijnaam “Burma Knife” gegeven (dit omdat het vouwmes geschikt was voor de vochtige warme jungle van Burma). Daar waren de “Wingate’s Raiders” beter bekend als de Chindits van Orde Charles Wingate met de Japanners aan het “knokken”.
Maar ook andere fabrikanten zouden de nu gestandaardiseerde Two Piece All Metal British Army Knife gaan produceren. Enkele van die fabrikanten zijn: Dawes & Ball; Jon Clarke & Son (J.C. & S.); W.R. Humphreys (W.R.H.); Davenport Cutlery Company (D.C.C.) en Sheffield Steel Products (S.S.P.).
De nieuwe robuuste modellen hadden een roestvast schaapvoetvormige lemmet, een dito gecombineerde blikopener& flessenopener en een roestvast metalen handgreep. Het begin van de middelste metalen montageplaat (liner) van de handgreep was als een middel-brede sleufschroevendraaier geconstrueerd en aan eind van deze handgreep was een maanvormige uitsparing gemaakt, dit om het lemmet beter te kunnen openen (Easy Opener). Ook bezat de handgreep aan het eind een (noodzakelijke) beugel voor een vangriem. Want je zou destijds (en nu ook nog) je kostbare vouwmes maar verliezen.
Op de greepplaat staat naast de fabrikant, meestal het jaartal, de Broad Arrow inspectie stempeling en veelal de “Oil the Joints” stempeling. Want de geallieerde soldaten moesten het zilte water nog over en daarvan roesten en “koeken” de scharnieren van de vouwmessen vast. En dat is lastig om in een noodtoestand het lemmet snel te kunnen openen.
De standaardmaten van deze officieel ingevoerde vouwmessen waren: lemmetlengte 2,625 inch en een lengte in uitgeklapte toestand van 6 inch.
Het spreekt voor zich dat deze kwalitatief goede vouwmessen tijdens de Tweede Wereldoorlog in grote hoeveelheden geproduceerd en dito veelvuldig gebruikt werden.
Mijn S.S.P. exemplaar heeft nagenoeg onbeschadigd de “Tweede Grote Oorlog” overleefd, alleen moest de 1e eigenaar destijds mijn Lansky- Fold- a Vee of een ander kwalitatief hoogwaardig slijpmiddel gebruikt hebben.
NAOORLOGSE ALL STAINLESS MODELLEN.
Rond 1952 werd de vormgeving van de All Metal (stainless steel) Two Piece Army Knife veranderd, de handgreep werd wat ronder en meer ergonomisch. Er werden echter afhankelijk van de fabrikant verschillende stylen van blikopeners ingebouwd. De finish was stainless steel of soms parkerised.
Op de stainless steel greepplaten waren de fabrikant, het jaartal, de Broad Arrow , de “Oil the Joints” stempeling en een specifieke CC code gestempeld (b.v. CC1286) of is de Nato Stores Code in het lemmet geëtst.
Een aantal fabrikanten van deze robuuste naoorlogse modellen waren: Harrison Fisher & Co. Ltd; H.M. Slater; Myson; H. Rowbotham; J.B. Holland (J.B.H.); Joseph Rodgers en Hopkinson. Ik heb een fraaie All Metal (stainless steel)Two Piece Army Knife Joseph Rodgers uit 1986.
UPDATE.
Sinds enige tijd zijn deze robuuste militaire vouwmessen gemodificeerd en van een vergrendeling voorzien. Dit voor de Out of Area operaties van de Engelsen. De modellen zijn door de huidige samenwerkende messenfabrikanten uit Sheffield leverbaar.
Was het beroemde Sheffield bijna “verleden tijd”, nu vecht het zich terug op de messenmarkt. Er is dan toch nog wat van Winston Churchill moed en vechtlust op het “Engelse Eiland” achtergebleven! Uit mijn Nato-tijd in het voormalige West-Duitsland, weet ik nog wel dat de Engelsen graag wilden vechten.
De All Metal (Stainless)Two Piece Army Knife wordt ook zonder die specifieke militaire stempeling, maar met de fraaie tekst in grote letters “BRITISH ARMY KNIFE“ aan de burgers aangeboden.
OPMERKING:
Sinds de 50-er Jaren van de Vorige Eeuw werden er ook de zogenaamde “ Three Piece All stainless British Army Knives geproduceerd en ook door het Leger aangenomen. Maar dat is weer een heel ander verhaal!
Messenexpert Henk Kraaijvanger was KMA OPC/ instructeur en onderofficier toegevoegd bij het Bureau Force Protection, nu is hij b.d. / retired
Tevens was hij vanaf 1996 messenredacteur bij de wapenmagazines SHOOT, AK-56 en free lance messentesten/schrijver voor SAM tot 1999.
Tot slot is hij de ontwerper van het HKD foedraal en de huidige voorzitter/lid van de DKE jury.
Importeurs, heeft u ook een mes of een ander scherp voorwerp dat u getest of besproken wilt zien? Bent u wellicht zelf (beginnend) messenmaker?
Mail ons op [email protected] en wij laten u weten waar u uw mes of bijl heen kunt sturen.
