TL-29 Zakmes

UIT DE OUDE DOOS, DE GESCHIEDENIS VAN HET ELECTRICIANS KNIFE & DE TL-29 LINEMAN’S TOOL.
By: Henk “The Knife”Kraaijvanger.

 

DE START VAN DE EERSTE WERELDOORLOG: Wat in 1914 als grote excuus met een pistoolschot uit het FN 1900 automatisch pistool in de straten van Sarajevo begon, startte de Eerste Grote Globale Oorlog, beter bekend als de Eerste Wereldoorlog op. Nederland had het reuzengeluk om door het plotsklaps veranderen van de Duitse oorlogsplannen ongeschonden en dus neutraal te kunnen blijven. Op 28 juli begon het conflict met de Oostenrijks-Hongaarse invasie van Servië, gevolgd door de Duitse aanval op Frankrijk via België en Luxemburg (Plann von Schlieffen) en een Russische aanval op Duitsland. Nadat de Duitse opmars naar Parijs tot stilstand was gebracht, vestigde het Westfront zich in een statische uitputtingsslag van een loopgravenoorlog die weinig veranderde tot 1917.

 

Opmerking: Ik heb vele decennia later, meerdere malen het gedenksymbool van de Eerste Wereldoorlog bezocht, namelijk de Menenpoort in het Belgische Ieper. Zowel als bezoeker als ook functioneel als (door nood gedwongen) commandant met 5 klassen militairen tijdens de Last Post ceremonie om 20.00 uur meegedaan bij de reeds genoemde Menenpoort.                                  

 

In het Oosten vocht het Russische leger met succes tegen de Oostenrijks-Hongaarse troepen, maar werd teruggedrongen door het Duitse leger. Bijkomende fronten werden geopend, dit nadat in 1914 het Ottomaanse Rijk toetrad tot de oorlog, Italië en Bulgarije in 1915 toetraden en Roemenië in 1916 eveneens toetrad. Voor deze diverse fronten waren enorm veel uitrustingsstukken en militairen nodig. Het Russische Rijk ging echter ten onder in de Russische Revolutie van 1917 en Rusland stapte uit de oorlog na de Oktoberrevolutie later dat jaar. Na een Duits offensief langs het westfront in 1918, betraden American Expeditionary Forces bijgenaamd “de Doughboys” onder leiding van Generaal John Pershing de loopgraven.  Veel Doughboys die ook “Stormtroepers” waren, hadden gelukkig het Winchester Model 1897, ook bekend als de “Trench Gun” in 12 Gauge bij zich. Naast natuurlijk het standaard gebruikte Springfield M 1903 grendelgeweer in kaliber 30.06 inch en hun kaliber .45 automatisch pistool model 1911 en/of dito revolvers. De automatische Winchester 1907 SLR met 5 en 10-schots magazijn in kaliber .351 inch werd voornamelijk door het Franse Leger noodgedwongen aangekocht om naast “Assault wapen” voornamelijk als vliegtuigwapen bij hun Luchtmacht gebruikt te worden. Tezamen met de andere Geallieerden drongen deze American Expeditionary Forces de Duitse legers terug in een reeks van succesvolle offensieven. Duitsland, dat op dat moment zijn eigen grote problemen had met muitende marine manschappen en de revolutionairen (de Novemberrevolutie), stemde ” op 11 november 1918 in met een “staakt-het-vuren, dat later bekend zou staan als Wapenstilstandsdag.  

 

De Eerste Wereldoorlog eindigde als een overwinning voor de Geallieerden en werd mede door de vernedering van de Duitsers in het door Revolutie en armoede getroffen Duitsland door de bijna niet op te brengen herstelbetalingen en het gebiedsverlies, de belangrijkste nieuwe “trigger” voor de opkomst van Adolf Hitler en de start van Tweede Grote Wereldoorlog zouden worden.

GEBRUIK VAN HET ELECTRICIANS KNIFE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG.

De voorloper van het type TL-29 werkmes, het zogenaamde “Electrician Knife” werd al in de Eerste Wereldoorlog door de in Frankrijk vechtende US Troepen gebruikt en dit werkmes was speciaal bedoeld om kilometerslange lijnverbindingen tussen de loopgraven en commandocentra, die veelal in de kastelen lagen, aan te kunnen leggen en na een beschieting te kunnen repareren. En in die beschietingen waren er destijds veelvuldig.

 

DE ELECTRICIANS KNIFE KENMERKEN/MERKEN IN DE 1^e WERELDOORLOG.

De eerste modellen van dit “Electrician Knife / Lineman’s Tool ” bezaten een speerpuntvormig lemmet en een lang en vergrendelbaar en geslepen schroevendraaier lemmet. De handgreep bestond uit messing montageplaten (Liners) met daarop de gemonteerde houten greepplaten met aan de rechterzijde een ingelegde messing inlegplaat met veelal de stempeling S.C. U.S.A. (van Signal Corps United States Army ) of voluit U.S. SIGNAL CORPS. De totale lengte van dit slanke vouwmes bedroeg 3,625 inches = 9,2 cm.

 

 

                                   HET ULSTER KNIFE CO TL-29 ELECTRICIANS KNIFE.

 

 

De Amerikaanse merken uit de "Eerste Grote Oorlog" waren: de Empire Winsted CT. ; de Ulster Knife Co. NY; de E.C. Simmonds Hardware Company of St. Louis

met de onderfirma Walden Knife Company of New York met het merk Keen Cutter; de Camillus Cutlery Company uit Camillus, NY. U.S.A en de W.R. Case & Sons Cutlery Company.  De Case vouwmessen bezaten de inlegplaten met de stempeling: S.C.U.S.A. en de TL-29 stempeling. Dit was de eerste benaming voor de latere “Tool for Lineman-29”.

Enkele afwijkende modellen met de U.S. SIGNAL CORPS stempeling waren de: Three Blade Cattleman’s Knife van Camillus en de Two Blade Signal Corp Jack Knife van Miller Brothers.

INTRODUCTIE IN DE TWEEDE WERELDOORLOG.
De Introductie van dit functionele mes in de Tweede Wereldoorlog volgde eigenlijk na de laaghartige plotsklapse Japanse verrassingsluchtaanval (zonder op tijd afgegeven oorlogsverklaring) op 7 december 1941 op de Amerikaanse marinebasis te Pearl Harbor.

En Pearl Harbor is een veel gebruikte Amerikaanse marinehaven en ligt op het eiland Oahu te Hawaï. Bij die laaghartige Japanse aanval hebben ruim 2402 Amerikaanse militairen / zeelieden en ook veel burgers hun leven verloren, waren er 1178 gewonden, ging er veel infrastructuur op het eiland verloren, werden er van de daar voor anker liggende Amerikaanse oorlogsschepen 18 stuks zwaar beschadigd, waarvan er vier zoals de USS Arizona met 1177 zeelieden aan boord zonken. Ook werden er op het naastliggende Amerikaanse Hickham Field, 188 van de 394 vliegtuigen vernietigd en 159 andere beschadigd. Dat was het begin van de Amerikaanse “eerste stap” in en deelname aan de Tweede Wereldoorlog. Edoch Amerika was wegens politieke onnozelheid en het vasthouden aan hun Isolationisme politiek, totaal niet militair en industrieel op een Wereldoorlog voorbereid (hoe onnozel, hoe dom).

Daar Japans zich militair en politiek verbonden had met de kern van de AS mogendheden (Duitsland, Italië en Japan), kwamen de Verenigde Staten ook in oorlog met Duitsland en Italië. Een aantal Europese landen waren vanaf 1939 al door de Nazi Duitsland en de AS mogendheden aangevallen en daarna bezet (waaronder Nederland op 10 mei 1940). Alleen Groot-Brittannië bleef standvastig verzet bieden en dat moedige eiland wist later met behulp van de andere geallieerden, na vijf zware lange oorlogsjaren Nazi Duitsland in Europa te verslaan. Mede door Churchill en zijn standvastige optreden spreken we nu standaard geen Duits. Alleen is Europa met zijn ongekozen parlement vele decennia later dat wapenfeit allang vergeten en willen ze Groot-Brittannië nekken, dit na de democratische keuze om de EU te verlaten. Dit wegens vooral om de onvrede van het “gelukzoekers beleid” van de EU.

 

DE TL-29 (ELECTRICIANS KNIFE) IN DE WW2.

Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog werd standaard de benaming TL-29 (TL =Tool voor Lineman - 29= 29^e nummer van invoering) gebruikt en werd het functionele vouwmes veelal in een leren foedraal, de “POUCH TYPE CS-34/ SIGNAL CORPS U.S. ARMY” met een combinatietang, de TL-13A geleverd. Deze Lineman’s set bezat een stevige lederen pouch, maar dit onderhoud gevoelige foedraal werd vervangen door een rotvrije groene webbing exemplaar, de “POUCH CS-35A. De grote en belangrijke Amerikaanse messenfabrieken kregen nagenoeg allemaal een leveringscontract wegens de schaarste aan deze TL-29 messen op het slagveld. Voor een destijds moderne manier van oorlogsvoeren, waarbij veel techniek kwam kijken, was zo’n TL-29 (ELECTRICIANS KNIFE) onmisbaar. En de Amerikaanse krijgsmacht had aan het plotselinge en onverwachte begin van de Tweede Wereldoorlog eigenlijk gebrek aan alles. 

 

DE TOT NU TOE BEKENDE LIJST VAN OUDE TL-29 FABRIKANTEN.

Dankzij de heer Dale van de Amerikaanse AAPK vereniging, verkreeg ik nog enkele voorheen niet bekende namen van WW2 en naoorlogse fabrikanten TL-29 / Electrician’s Knives van zowel militaire als ook civiele merken, waarvoor mijn dank.

 

 

 

                                             DE CAMILLUS TL-29 WORLD WAR II.

DE “GROVE” TL-29 SPECIFICATIES.

1. Meestal, maar niet altijd de TL-29 stempeling op de messing inlegplaten van de greepplaten, in de houten greepplaten geslagen of in het lemmet gestempeld.
2. Houten greepplaten, uitgezonderd de Jigged Bone (gestructureerde benen) greepschalen van de TL-29 van PAL Blade Company.
3. Een speerpuntvormig lemmet.
4. Het vergrendelbare geslepen schroevendraaierlemmet met de “Cattaraugus Lock”, die bij het geopende lemmet automatisch vergrendelt.

Veelal staat hierop veelal tekst " To release push center lock to left ".

5. De stalen bolsters.
6. De messing of stalen Liners.
7. Een grote Bail (vangriem beugel ).

 

           

                              DE BLUEPRINT VAN DE COLONIAL TL-29 (1930).

 

ENKELE UITZONDERINGEN OP DE “GROVE” TL-29 SPECIFICATIES.

1. De handgrepen van de TL-29 zijn is iets “voller” dan van zijn voorloper uit de Eerste Wereldoorlog.

Twee maatvoeringen zijn normaal: de iets grotere uitvoering met totale lengte (gesloten) van 3.75 inches en de kleinere uitvoering met de lengte (gesloten) van 3.50 inches.                      Van het merk Cattaraugus is de gesloten lengte overigens 3.625 inches.

2. Soms kwamen de TL-29 vouwmessen ook zonder deze vangriem beugel voor. 

3. De TL-29 met Jigged Bone greep platen vind je bij het merk Camillus Co. en de PAL Blade Company (soms met U.S. ARMY stempeling). Remington produceerde voor 1940 messen, maar verkocht daarna de messendivisie aan de PAL Blade Company, waarbij je tijdens de WWII gebruikte TL-29 modellen van Remington Arms vindt.

4. Camillus en Utica gebruikten soms in hun TL-29 stempeling van de houten greep platen opvullende goudkleurige verf, terwijl Kutmaster witte verf gebruikte. Camillus heeft overigens bij een speciale productielijn ook zwarte verf gebruikt.

5. Soms bezitten de TL-29 vouwmessen de U.S ARMY, de U.S.M.C of de U.S.N stempeling. Ook zijn er TL-29’s met de codering “R41-K-455” van het Navy Bureau of Aeronautics voorzien, bij Camillus en Kutmaster is deze stempeling/codering in opgevuld met witte verf. 

6. Een WWII TL-29 van Camillus heeft altijd de zogenaamde “4 lijns stempeling” in het lemmet, terwijl de naoorlogse modellen een” drie-lijn” stempeling hebben.

7. De Camillus fabrieken produceerden overigens de meeste TL-29 / Electrician Knives.

 

OPMERKING VOOR LIEFHEBBERS. 

De TL-29’s waren echte gebruiksmessen en deze vouwmessen werden tijdens de twee Wereldoorlogen dan ook intensief gebruikt. Dat is de reden dat je tegenwoordig op de Militaria beurzen vaak echt “afgebeulde” en opgebruikte exemplaren vindt.

 

DE OORLOG IN KOREA.

Na de Japanse capitulatie na de Tweede Wereldoorlog werd het eerst door Japan bezette Korea door twee grootmachten verdeeld. Het noordelijk deel van Korea werd bezet door de communistische Sovjet-Unie en het zuidelijke deel door kapitalistische Amerika.                              De scheiding zou tijdelijk zijn, maar ondertussen werd het noorden communistisch en ontstond er in het zuiden een soort van democratie. Rusland bleef Noord-Korea steunen terwijl de Verenigde Staten zich uit Zuid-Korea hadden teruggetrokken. Een onverhoedse aanval daarbij gebruikmakend van de zwakte van Zuid-Korea werd dit op 25 juni 1950 plotseling door Noord-Korea aangevallen. Binnen een paar dagen had het leger van Noord-Korea de zuidelijke hoofdstad Seoel veroverd en in september 1950 bijna heel Zuid-Korea bezet. Inmiddels had de Veiligheidsraad van de VN besloten tot militaire steun aan het zuiden. Een grote troepenmacht van de Verenigde Staten en 15 andere landen (waaronder Nederland), geleid door de Amerikaanse generaal Douglas Mac Arthur, landde achter de vijandelijke linies en viel de Noord-Koreanen in de rug aan.

Profiterend van de verwarring die ontstond konden de VN-troepen de communistische indringers tot ver op hun eigen grondgebied terugdrijven. En eind 1950 waren deze communistische indringers zo goed als verslagen. China mengde zich ook in de strijd en generaal Mac Arthur wilde de opmars voortzetten toen hij plotseling verrast werd door een Chinees winteroffensief. Weer wisselde Seoel van “eigenaar” en Generaal Mac Arthur wilde daarop de Chinese provincie Mantsjoerije bombarderen maar verluid zelfs met een A-bom.

Maar dit onzinnige idee werd door de Amerikaanse regering die een nieuwe 3e wereldoorlog vreesde, niet toegestaan. Hij werd hierop naar Amerika teruggeroepen en van zijn bevel ontheven. Ook Nederland deed zoals reeds gezegd aan deze Korea-oorlog mee met als Overste Marinus den Ouden als detachementscommandant van dit Nederlands Detachement Verenigde Naties. In de Korea-Oorlog werden in totaal 3972 Nederlandse soldaten ingezet. Op 12 februari 1951 zou echter Overste Marinus den Ouden net als een groot aantal Nederlanders militairen daar ook sneuvelen. Het totale Nederlandse verlies bedroeg 120 gesneuvelden, 463 gewonden en 3 man werden vermist van wie moet worden aangenomen, dat ook zij gesneuveld zijn.  

De zwaarste verliezen zijn echter geleden door Zuid-Korea, de Verenigde Staten, Noord-Korea en China. Zij verloren beide honderdduizenden soldaten, de gewonden nog niet eens meegerekend. Naast de militaire doden zijn er ook nog eens honderdduizenden, zo niet miljoenen Koreaanse burgerdoden en gewonden te betreuren.

De oorlog werd voortgezet zonder dat een van de grootmachten en partijen een beslissing kon forceren. Halverwege 1951 begonnen vredesonderhandelingen die echter niets opleverden. De dood van Sovjetleider Stalin in maart 1953 bracht ten slotte de ommekeer en er kwam schot in de zaak. Op 27 juli 1953 werd een wapenstilstand tussen Noord en Zuid overeengekomen, die tot op de huidige dag voortduurt. Een officiële vrede werd nooit gesloten. Noord-Korea bleef een op Russische leest geschoeide communistische dictatuur. Het democratische Zuid-Korea ontwikkelde zich evenwel tot een bloeiende economie en is een van de rijkste landen op aarde en Noord-Korea ontpopte zich tot een schurkenstaat.

 

   

                                                DE TL- 29 LINEMAN’S SET.

 

Voor veel militairen bleef de Koreaanse oorlog nog jarenlang in hen zitten (PTSS). Ik kan mij nu nog een privé lesje “Close Combat” in de eind jaren ’70 herinneren, waarbij een Korea Veteraan mij het vlijmscherpe lemmet van zijn echte M4 bajonet op mijn keel zette.

NAOORLOGS US GEBRUIK.

Na de WWII  fabriceerden Camillus en Camco U.S.A. deze praktische TL-29’s voor de US Military verder, maar dan in eenvoudiger te produceren en dus goedkopere uitvoeringen.

En meestal met zwarte kunststof greep platen. Deze greepplaten bezaten eerst de TL-29 stempeling, die later wegens verdere kostenbesparing zouden vervallen.

Wel bezaten de lemmeten van deze modellen veelal maar niet altijd, de geëtste teksten ”Property of US Govt”. Ook vervaardigde het Franse merk Forval voor de US Army de benodigde TL-29. Maar ook merkloze exemplaren kwam voor.

 

 

 

                                            HET NAOORLOGSE TL-29 VAN CAMILLUS.

 

 

NAOORLOGSE INZET DOOR EUROPESE KOLONIALE LANDEN.

Diverse Koloniale landen voerden veelal uit noodzaak het reeds beproefde TL-29 Lineman’s Tool in. Waarom zouden ze een nieuw model Linemans’s Tool ontwerpen als er al een in twee oorlogen beproefd ontwerp bestond? Veelal werden deze TL-29’s aan de hand van de US “blue-prints” ook lokaal geproduceerd, zie voor de “blue-prints” onder.

Na de Tweede Wereldoorlog raakten diverse landen in een koloniale oorlog verwikkeld, derhalve was de vraag naar deze TL-29 Lineman’s Tool erg groot.

Want zegt nou zelf, wat ben je op het moderne gevechtsveld zonder correct werkende verbindingen en goed rijdende voertuigen en goed werkende militaire vliegtuigen en slagschepen? En om die verbindingen correct te kunnen tot stand brengen en de voertuigen, vliegtuigen en schepen goed te kunnen onderhouden, heb je goede multifunctionele gereedschappen op de man/vrouw nodig.    

FRANKRIJK: Ook Frankrijk voerde eerst in Indochina (het latere Vietnam) en later in Algerije een strijd tegen de onafhankelijkheid wens, een koloniale oorlog.

Dus voerde het Leger een lokaal aangemaakte Lineman’s set, in foedraal met TL-13A combinatietang, het TL-29 Lineman’s Tool mes en rolletje isolatietape in. 

De TL-29 Lineman’s Tool mes werd door de Franse messenfirma Forval voor de Franse Krijgsmacht geproduceerd. Die Franse Krijgsmacht zette tijdens de Koreaanse Oorlog ook diverse Eenheden van het Vreemdelingen Legioen daarin. Ook maakte die Franse firma als onderdeel van het Amerikaanse Marshallplan voor de US Army deze zelfde TL-29 messen. Hadden de eerste exemplaren een volledige merk stempeling en houten greep platen, latere versies hadden veelal de gebruikerstekst op het vergrendelbare en geslepen schroeven-draaier lemmet en kunststof greep platen.

 

 

                                                   HET FRANSE FORVAL TL-29 MES.

 

 

 

 

                   GESLEPEN & VERGRENDELBAAR SCHROEVENDRTAAIER LEMMET.

 

NEDERLAND: Maar ook Nederland raakte na de Tweede Wereldoorlog in haar Overzeese Kolonie Nederlands-Indië in de onafhankelijkheid problemen.

Eerst raakte Westerlings Korps Speciale Troepen van de KNIL in gevecht met de door de Japanners geïnspireerde voormalige meelopers en “moordlustige roversbendes”, die zichzelf onafhankelijkheidsstrijders noemden. Later zou Nederland diverse krijgsmachtdelen bij de 1e en 2e politionele Acties (lees onafhankelijkheidsoorlog) sturen. Derhalve “voerde” de Nederlandse Krijgsmacht onder andere de TL-29’s van de merken Richard (Rich. ) A. Herder uit Solingen (met veelal een NL-leeuw op het lemmet). Jammer genoeg bleek dat de voormalige militaire gebruiker van “mijn” Rich. A. Herder TL-29 een hekel aan de Cattaraugus lock van het scherpe schroevendraaierlemmet te hebben, want deze werd er afgezaagd & afgevijld. Dat feit blijkt onder meer Nederlandse TL-29 modellen vaker bij de Krijgsmacht voorgekomen te zijn. Later kwam er dus een TL-29 Linemans Tool van Klein Tools uit de U.S.A in mijn verzameling erbij. Jammer genoeg moest Nederland nood-gedwongen zijn kolonie in Nederlands-Indië opgeven en “het veld aldaar ruimen”, dit onder andere “dankzij” de VN- chantage, de staking van de Australische en Britse linkse vakbonden om de Nederlandse schepen te laden/te lossen als ook door onze eigen Rood/Roomse Regering.

Als “klap op de vuurpijl” zou Generaal S.H. Spoor daar in Nederlands-Indië ook nog op mysterieuze wijze overlijden. Er is over het verliezen van Nederlands-Indië een boek met de pakkende titel geschreven “Indië verloren, rampspoed geboren”.

 

Weer later kwamen in de verbindingsfoedralen van de “verbindelaars” de kleine “Sodbuster” modellen van F. Herder uit Solingen.

                                                                                  

                           HET RICH. A. HERDER TL-29 LINEMAN ELECTRICIAN KNIFE.

ITALIE: Italië hoefde na de Tweede Wereldoorlog geen Koloniale Oorlog uit te vechten, derhalve produceerden hun messenfabrieken ook voor andere Legers zoals de US. Army. Hun TL-29 van het merk ATCO werd daar ingevoerd. 

 

EEN AANTAL NIEUWE MERKEN EN AANGEPASTE MODERNE TL-29 TYPEN.
Na de “messenopleving” van de Zestiger/Zeventiger jaren van de Vorige Eeuw (hallo ben je al zo oud?), kwam Böker USA ook met een TL-29 type met gestructureerde kunststof greepplaten, de fraaie Xcelite Brand.  Ook kwam er later een nu Vintage Ka-Bar Electrician Knife op de markt, waarvan er een in mijn bezit is. En ook Gerber Legendary Blades kwam in de Zestiger/Zeventiger Jaren van de Vorige Eeuw met een fraaie en moderne TL-versie, namelijk de PK met een vergrendelbaar lemmet op de markt.  Bij Imperial in Ierland werd een goedkoop te produceren maar best goed werkmes van het TL-29 type geproduceerd, maar deze Ierse fabriek is jammer genoeg een aantal jaren geleden “ter ziele gegaan”.  

Ook het van origine oude Amerikaanse messen en Gear-merk Marbles kwam met een fraaie TL-29 op de markt. Enkele jaren geleden kwam het Amerikaanse merk SOG Specialty Knives & Tools met een zeer moderne “TL-29”, de Contractor III op de markt. Zelfs de “Gereedschap Gigant” Black & Decker heeft twee TL-29 varianten, namelijk TM 2 en TM 3 de in zijn collectie zitten.  Ook de veelal Chinese merken zoals Rough Rider brengen deze populaire TL-29 / Electrician messen op de markt. Zoals reeds gezegd gebruikt de Amerikaanse Krijgsmacht de moderne TL-29’s van het merk Colonial U.S.A., dat overigens per jaartal gestempeld is. Dit functionele TL-29 / Electrician’s Knife wordt wel in China geproduceerd.   

 

 

                                          DE US COLONIAL TL-29 (2012).

TOT SLOT: Jammer genoeg is de veelzijdige TL-29 Lineman’s Tool / Electrician Knife na het verschijnen van de fraaie zogenaamde “Eenhandig te openen messen” in de jaren Zeventig van de Vorige Eeuw erg in de vergeethoek geraakt. Het functionele ontwerp van dit zakmes echter is zo goed, dat het gemakkelijk twee Wereldoorlogen en enkele lokale oorlogen heeft overleefd.

 

Ik hoop dat ik mijn “voorliefde” voor de TL-29 Lineman’s Tool / Electrician Knife op u heb overgebracht. En mocht u er mooie exemplaren dubbel hebben, graag een berichtje.                                           

 

Nu eens kijken of er een TL-29 revival op gang komt.